तुझ्यात आहे उदय प्रगतिचा
( चाल : छंद )
तुझ्यात आहे उदय प्रगतिचा , तुझ्यातची लय होत असे ।
मग मी हीन-दीन म्हणुनि कशाला ।
नवल दाविसी जगा असे ?।।धृ।।
तूच ? भिन्नदेशात भरारी , चंद्राच्याही वरी करी ।
तुझ्यातची ती शक्ति विलसते , जगताचा संहार करी ।
तूच बंधुता वाढवूनिया , लाखोनी भूदान करी ।
स्वतंत्रतेला तुझेच कारण , नाही का ? - हे सांग तरी ।
तूच जगावर संत म्हणोनी , मानवतेनी प्रेम करी ।
तूच अहिंसा - सत्य मिरवुनी , शांतीचे सुस्वास भरी ।
तूच नाही का हिमालयावर , कठिण तपस्या करीतसे ।
मग मी हीन - दीन म्हणूनि , कशाला ।
नवल दाविसी जगा असे ? ॥१॥
ओळखूनी ही जात आपली , जागृतपण घेईना मनी ।
विश्वचि माझे का मग म्हणशी ? बोल जरा तरी मनातुनी ।
उगीच अपुल्या उन्नतिचाही मार्ग घेशि का थांबवूनी ।
कोण तुला अडवितो ? - सांग तरि , सरळ जावया पुढेजनी । तुझीच लीला खेळ दाविते , तूच भ्रमसी त्यांना बघुनी ।
म्हणुनिच म्हणती साप भासतो , रज्जूवरी आरोपवुनी ।
तुकड्यादास म्हणे सत्संगति , करुनी पहातरी नाही कसे ।
मग मी हीन-दीन म्हणूनि , कशाला ।
नवल दाविसी जगा असे ।।२।।
- सेवाग्राम - वर्धा , दि . १८ - ०३ - १९५९