स्वार्थ - प्रतिष्ठेच्या माकोड्या ! तोंड तरी आवरी

( चाल : पटा - तटाला फोडुनी आलीस . . ) 
स्वार्थ - प्रतिष्ठेच्या माकोड्या  ! तोंड तरी आवरी । 
वाजली घंटा भारत - भरी ॥ धृ० ॥ 
दिसतची नाही काय तुला तू तुटशिल मानेतुनी । 
ओढतिल क्रांति - दूत मागुनी । । 
वेळ संपली , पोटहि तनले , दुर्गंधी पसरली । 
हसी अणि मजाक सुरु जाहली । ।
( अंतरा ) रे ! पाहा तरी जनतेत मान वळवुनी । 
तुज काय वानती लोक घराआतुनी । 
ठेवशील कोणी तरी साह्य म्हणवुनी । 
अम्ही तसे अणि तुम्ही तसेची जोड सजविली बरी । 
वाजली घंटा भारत - भरी ।। १ ।। 
पहिली घाटहि संपत आली , दुसरी बघ वाजते । 
ऐकतरी जनमत ते बोलते ।।
पिसाळल्यापरि करितची जातो काही म्हणो जरी कुणी । 
वाकुली तूंच दाविशी झणी ।। 
पूर्णशक्ति बघ तुला धराया , आली चहुबाजुनी । 
वाजते भेरी गगनातुनी ।। 
( अंतरा ) दे सोडुनी स्वार्थांधता सरळ हो गड्या ! 
मजुरांसम करी गुजरान विसरुनी उड्या । 
करी जनमत सगळे अपुले धर साखळ्या । 
हीन - दीन जे अजुनिहि फिरती , कार्य तयाचे करी । 
वाजली घंटा भारत - भरी ॥ २ ॥ 
स्वातंत्र्यास्तव जसा कष्टला , त्याहुनीहि हो पुढे । 
वाजतिल तरिच तझे चौघडे । 
जन - जागृत करुनिया शांतिचे प्रभाव दे रोकडे । 
करी सेवेत तरुण हे खडे ।। 
( अंतरा ) मन जाउ नको देऊच विषयांच्या दिशे । 
आवरि हे अपुले नाच - तमासे - पिसे । 
हो सावध भारत गौरवण्या साहसे । 
लाज राख अपुल्या शहिदांची , मेले जे भूवरी । 
वाजली घंटा भारत - भरी ।। ३ ।। 
लुचपतखोरी , चोरी - चहाडी , व्यभीचार अणि निशा । 
झाडुनी काढ अता अवदशा । । 
अधिकाराची उगिच लालसा , धरू नको रे मनी । 
तपस्या करी दुःख साहनी ।। 
( अंतरा ) हो अंतर्मुख घे रुजू आपुल्या मना । 
आत्म्यास पूस - मी पापी की शाहणा । 
तो साक्ष देई मग वाग तसा सद्गुणा । 
तुकड्यादास म्हणे नाहीतर घेशि गुलामी उरी । 
वाजली घंटा भारत - भरी ॥ ४ ॥ 
- नागपूर , दि . १९ - ०१ - १९५९